Ruchome wydmy w Słowińskim Parku Narodowym

Znajdujące się tam ruchome wydmy przesuwają się z prędkością ok. 1-10 m/rok i są gwarantem, że jako nieliczni zobaczycie krajobraz, który już nigdy się nie powtórzy...

Kto by pomyślał, że największy w Europie obszar ruchomych wydm znajduje się w Polsce - kraju pluchy i dwudziestostopniowych mrozów. A jednak. Osiągająca wysokość do 40 m n.p.m połać pięciuset hektarów nieustannie przenoszonego przez wiatr piasku jest zlokalizowana właśnie w Polsce, a dokładnie na Pomorzu. W 1967r. część z tych "wędrujących wydm" objęto ochroną i w ten sposób powstał Słowiński Park Narodowy - jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc na północy kraju.

KONIECZNIE ZOBACZYĆ ...
Wydmy to główna, ale na pewno nie jedyna atrakcja Słowińskiego PN. Wybierając się do parku nie można zapomnieć o wzgórzu Rowokół (115 m n.p.m.). To dawna święta góra Słowian, na której niegdyś znajdowała się pogańska świątynia, poświęcona najprawdopodobniej Swarożycowi. Oprócz funkcji sakralnej pełniła rolę nawigacyjną - przy świątyni zapalano w nocy ogień, wskazując drogę żeglarzom. Po chrzcie Pomorza postawiono na jej miejscu kaplicę. Ponieważ Rowokół oddalony jest od morza zaledwie 6 km, wzgórze było znakomitym punktem nawigacyjnym. Już w połowie XV wieku występował na mapach żeglarskich jako znany punkt nawigacyjny.

Przemierzając Słowiński PN oczywiście nie można pominąć ruchomych wydm. Główną atrakcją parku są wydmy położone blisko 8 km na zachód od Łeby - jest to największy obszar lotnych piasków na południowym wybrzeżu Bałtyku. Wydmy są rzeczywiście ruchome, przesuwają się z prędkością ok. 1-10 m/rok w kierunku wschodnim. Na ich skraju można dojrzeć częściowo przysypane drzewa. Najwyższa z wydm zwana jest Łącka Górą, a jej wysokość sięga 40 m n.p.m. Warto włożyć trochę wysiłku i wspiąć się na jej szczyt - roztacza się stamtąd wspaniały widok na lasy, akwen trzeciego w Polsce pod względem powierzchni jeziora Łebsko, wzgórze Rowokół, a także bezmiar Bałtyku.

Drugie najliczniej odwiedzane wydmy w parku znajdują się w okolicach miejscowości Czołpino. Na Czołpińskiej wydmie (około 1 km od wybrzeża Bałtyku), stoi latarnia morska z 1875 roku. Światło 25–metrowej budowli (dzięki usytuowaniu na wysokiej wydmie) widoczne jest z odległości 12 mil morskich. Warto "wdrapać się" na samą górę budowli - roztacza się stamtąd widok na wszystkie jeziora w parku, ruchome wydmy, a przy dobrej pogodzie na znajdującą się poza granicami parku latarnię Stilo. Ciekawostką jest fakt, że ze względu na trudności z dowozem od strony lasu, wszystkie materiały wykorzystane do zbudowania latarni przewożono barkami od strony morza.

Pozostałe, ciekawe miejsca na terenie parku:

• Skansen w Klukach
• Miejscowość Smołdzino z zabytkowym kościołem z 1632 r.
• Muzeum Przyrodniczne Słowińskiego PN
• Ciekawe szlaki znajdują się wokół jezior Gardno, Dołgie Małe i Dołgie Duże. Nad brzegiem akwenów przygotowano małe pomosty, gdzie można odpocząć i podziwiać piękno jezior.
• Miejscowość Gardna Wielka, położona nad Jeziorem Gardno. Po pożarze w 1912 r. jedynym zabytkowym obiektem w miejscowości pozostał XV-wieczny kościół, przebudowany w XVIIIw. (można w nim zobaczyć min. chrzcielnicę prawdopodobnie jeszcze z czasów romańskich). Nad jeziorem ciekawostką jest tzw. Czarci Kamień - wg legendy to jeden z kamieni upuszczony przez diabła znoszącego materiały do budowy kościoła:)

WIOSNA, A MOŻE LATO? KIEDY DO PARKU?
Najwięcej turystów odwiedza park w okresie od maja do września - wówczas na wydmach można spodziewać się tłumów. Park warto jednak odwiedzić o innych porach roku. Jesienią drzewa nabierają przepięknych barw, zwiększa się także szansa na zobaczenie Bielika (największego ptaka w SPN). Parkowy krajobraz jest równie urzekający zimą, gdy biały puch zalega na wydmach i drzewach... trzeba tylko pamiętać o odpowiednim ubiorze i obuwiu, gdyż przejście przez szlak może być utrudnione. Koniecznie trzeba zabrać ze sobą aparat fotograficzny i uwiecznić zimowe cuda natury;-)

NA NOGACH, CZY NA ROWERZE? CZYLI JAK ZWIEDZAĆ PARK
Wyznaczone na terenie parku szlaki są przeznaczone przede wszystkim dla turystów zwiedzających park pieszo. Większość tras jest również udostępniona dla rowerzystów. W okresie zimowym szlaki piesze można wykorzystać do uprawiania narciarstwa biegowego.

Odcinek szlaku Rąbka - Łącka Góra można natomiast pokonać niewielkimi elektrycznymi wózeczkami.

CIEKAWOSTKI

• Pomimo, iż wydmy przesuwają się na wschód z prędkością ok. 1-10 m/rok, granica parku pozostaje niezmieniona.
• Obecnie żadna miejscowość nie jest zagrożona wędrującymi piaskmi, niemniej jednak piasek wsypuje się do Jeziora Łebsko, co powoduje systematycznie zmniejszanie powierzchni akwenu... w ciągu 60 lat o około 400 ha.
• W XVI wieku przesuwające się piaski doprowadziły do zasypania Starej Łeby i małej miejscowości Łączka. Po serii kataklizmów (liczne sztormy i wdzierające się na teren osady piaski) mieszkańcy Łeby byli zmuszeniu przesiedlić się na wschód od rzeki Łeby. Pozostałością dawnej osady są ruiny kościoła św. Mikołaja, zlokalizowane na ulicy Turystycznej w Łebie.
• Ciekawostka jest również fakt, że łebskie wydmy stały się tłem dla ekranizacji "W Pustyni i w Puszczy".
• Spacerując po parkowej plaży w okresie wiosennym i jesiennym (kiedy nie ma turystów), przy odrobienie szczęścia można spotkać fokę... Nie każdy wie, że te ssaki żyją w Bałtyku. Od kilku lat Słowiński PN bierze udział w programie odtwarzania populacji foki szarej - często właśnie tutaj wypuszczane są one na wolność (są transportowane z helskiego fokarium).

WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE

• Zobacz mapę szlaków w Słowińskim PN
• Ruchome wydmy można "zwiedzać" z dwóch stron:

1. zaczynając w miejscowości Łeba lub Rąbka (3 km na zachód od Łeby), skąd prowadzi czerwony szlak na Łącką Górę (najwyższą wydmę Słowińskiego PN). Do wydm można się dostać pieszo lub elektrycznymi wózkami (startują w miejscowości Rąbka).
2. zaczynając w miejscowości Czołpino, skąd prowadzi niebieski szlak na wydmy czołpinskie.

Wycieczkę najlepiej podzielić na 2 dni; pierwszego zobaczyć wydmy w okolicach Łeby, a kolejnego wydmy czołpińskie. Obydwa miejsca znacznie różnią się od siebie, warto więc je poznać.

• Na terenach ściśle chronionych i szlakach turystycznych nie można biwakować, rozpalać ogniska ani zbierać runa leśnego. Niemniej jednak na terenie Parku znajdują się miejscowości, w których rozwinęła się agroturystyka; min. Garda Wielka, Smołdzino, Smołdziński Las, Żarnowska. Tam można skorzystać z oferty noclegowej w prywatnych kwaterach, gospodarstwach agroturystycznych, polach namiotowych oraz nielicznych ośrodkach kolonijnych.
• Latarnia morska na Cołpińskiej wydmie otwarta jest dla ruchu turystycznego od czerwca do września.

Anetta Olszamowska www.przewodnicy.tp3.pl

(wpolske.com)